سیستان در آخرالزّمان
جغرافیای سیستان
سِیسْتان سرزمینی پهناور در جنوب خراسان و شمال بَلُوچِستان است، و اکنون بیشتر آن در افغانستان و بخشی از آن در شمال پاکستان و شرق ایران جای دارد، و مرکز آن شهر زَرَنْج بوده است(1).
ویران شدن سیستان
در کتاب ابو حُذَیْفَه از مُقاتِل نقل شده است که وی گفت: پس از مرگ ضَحّاک، در کتابهای نگه داری شده نزدش، در بارۀ سخن خدای عزیز و جلیل: «و هیچ آبادی ای نیست، مگر آنکه ما آن را پیش از روز قیامت نابود یا گرفتار می کنیم، گرفتاریِ سختی، و آن، در کتاب (لوح محفوظ) نوشته شده بود»(2)، خوانده ام:
... ویرانی سیستان از بادها، شنها و مارهایی است...(3).
بدان که بی گمان، مراد از «روز قیامت» در برخی آیات قرآنی و بسیاری از روایات اسلامی، همان روز قیام قائم(علیه السّلام) می باشد.
چنین می نماید که مراد از «مارهایی» در این حدیث، همان سنگهای آسمانی ای باشند که در پیِ درخش بزرگ ستاره ای دنباله دار در ماه رمضان سال ظهور امام مهدی(علیه السّلام)، بر برخی سرزمینها پرتاب می شوند، و می تواند مقصود از آنها، همان موشکها و بمبهایی باشند که در جنگها شلّیک می شوند.
احمد پسر اَعْثَم کوفی، تاریخ نویس شیعی، از امام علی(کرّم الله وجهه) نقل کرده است:
... امّا سیستان پس بی گمان، [در آنجا](4) گروهی می باشند که قرآن می خوانند،
در حالی که از گلوهایشان درنمی گذرد، از دین اسلام بیرون می روند، همان
گونه که تیر از کمان بیرون می رود. سپس در آخرالزّمان بر آنجا شن چیره
می شود و آنجا را بر همۀ کسانی که در آن می باشند، ویران می کند...(5).
شایان یادآوری است، هرچند سیستان هر ساله با یک دوره بادهای موسمی 120 روزه (از پایانه های خرداد تا پایانه های مهر) رو به روست که توفانهای شن را در پی دارند، در سالهای کنونی، در پیِ بروز خشکسالی در این سرزمین و بی آبیِ دریاچۀ هامون، مدّت و شتاب وزش این بادها رو به فزونی نهاده و پدیده توفان شن افزایشی چشمگیر یافته و ویرانیها و زیانهای مالی و زیست محیطی فراوانی بر جای گذاشته است که برای نمونه می توان به توفان شنی که اکنون (۱8 خرداد ۱۳۹۴) در این بخش در حال وزیدن است، اشاره کرد.
ابو عبدالله فقیه هَمَدانی در کتاب البُلْدان گفته است: بی گمان، ابو موسی اشعری نقل کرده است که وی از علی پسر ابو طالب(علیه السّلام) از آسوده ترین شهرها و بهترین جایگاهها هنگام فرودآمدن آشوبها و آشکارشدن شمشیر پرسید؟ فرمود:
آسوده ترین جایگاهها در آن روز سرزمین کوهستان می باشد. پس هر گاه خراسان
آشفته شد، میان گرگانیها و تبرستانیها جنگ درگرفت و سیستان ویران شد،
آسوده ترین جایگاهها شهر قم است؛ آن سرزمینی می باشد که بیرون می آیند از
آنجا یاوران بهترینِ مردمان از سوی پدر و مادر و پدر بزرگ و مادر بزرگ و عمو و عمّه...(6).
«سرزمین کوهستان» که به آن «عراق عَجَم» نیز گفته می شود، بخشهایی گسترده و کوهستانی از کشور ایران است که شهرهایی بسیار از ایران، مانند سنندج، کرمانشاه، خرّم آباد، همدان، اراک، اسفهان، کاشان، قم، ساوه، تهران، کرج، قزوین و زنجان، را در بر می گیرد، و خراسان سرزمینی پهناور در آسیای میانه است که از شمال شرقی ایران آغاز و تا مرزهای غربی چین و هند کشیده می شود، و اکنون بیشتر افقانستان، ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان و بخشهایی از ایران و قرقیزستان را در بر می گیرد، و گرگان سرزمینی میان تبرستان و خراسان بود که اکنون استان گلستان را در خود جای داده است، و تبرستان سرزمینی میان گرگان و جیلان بود که اکنون استان مازندران در شمال کشور ایران را در بر می گیرد(7).
گفتنی است، در این حدیث مراد از «بهترینِ مردمان از سوی پدر و مادر...»، همان امام مهدی(علیه السّلام) می باشد.
-------------------------------------------------------
1. بهره گرفته شده از: برخی منابع.
2. قرآن کریم، سورۀ اسراء، آیۀ 58 (ترجمۀ نویسنده).
3. البدء و التاریخ، جزء 4، ص 3- 102، ف 13 (ترجمۀ نویسنده).
4. میان دو کروشه از افزوده های ما هست.
5. الفتوح، جزء 2، ص 80- 78 (ترجمۀ نویسنده).
6. بحار الأنوار، ج 57، ص 217، ب 36، ح 47، با نقل از: تاریخ قم، ترجمۀ نویسنده (گفتنی است، این روایت در البلدان چاپی یافت شده نزد ما با دگرگونی ای در برخی واژه ها و گزاره ها یافت می شود، و آنچه ما نقل کرده ایم نیکوتر و کاملتر است).
7. بهره گرفته شده از: برخی منابع.
