نقدی بر مصحّحین و محقّقین نسخۀ چاپی التشریف بالمنن و شیخ مهدی حَمَدفَتْلاوی

حدیث ابن شوذب را مرحوم سیّد ابن طاووس در کتاب خیش از الفتن ابن حماد آورده است. در چاپ پیشین این کتاب با عنوان «الملاحم‌ و الفتن‌ فی‌ ظهور الغائب‌ المنتظر-عجّل‌‌الله‌فرجه-» که در بیروت توسّط «مؤسّسة الاعلمی للمطبوعات»، در تاریخ ۱۳۹۸ق‌ منتشر شده است، و نیز در چاپ جدیدتر و تصحیح‌شدۀ آن که با عنوان «التشریف بالمنن فی التعریف بالفتن» توسّط مؤسّسۀ فرهنگی صاحب‌الامر(عج) در سال ۱۳۸۵ش در قم منتشر شده، متن حدیث این گونه گزارش شده است: «عن ابن شوذب ... قال: أول الظهور یخرج من قبل المشرق...».
 
گفتنی است، محقّقین و مصحّحین نسخۀ چاپی جدید التشریف بالمنن، در صفحۀ ۱۲۴، با استناد به نسخۀ خطّی مغلوط و چشم‌پوشی از ضبط درست و معنادار عبارت «أبو الطهویّ» در نسخۀ خطّی و چاپی الفتن ابن حمّاد که منبع اصلی کتاب سید ابن طاووس نیز است، واژۀ نامناسب و نادرست «أول الظهور» را در متن می‌آورند و هیچ نمی‌اندیشند که در این صورت، جمله ناقص، و فعل «یخرج» بی‌فاعل می‌شود، و ناشیانه برای آن این گونه پانوشت می‌گذارند: «کذا فی الأصل، و فی المصدر المطبوع و نسخته الخطیة: أبو الطهوی»!

نیز شایان یادآوری است، نویسندۀ عراقی مهدی حَمَد فَتْلاوی در کتاب ثورة الموطّئین للمهدی، صفحۀ ۵-۲۳۴، حدیث مورد بحث را امانتدارانه با گزارش از الفتن ابن حمّاد این گونه می‌آورد: «عن ابن شوذب ... قال: أبو الطهوی یخرج من قبل المشرق...»، ولی چون به معنای ابو الطهوی پی نمی‌برد، برای آن این گونه پانوشت می‌گذارد: «وردت هذه الکلمة هکذا: «ابو الطهوی» فی مخطوطة ابن حماد، و ذکرها ابن طاووس نقلاً عن مخطوطة ابن حمّاد هکذا: «أوّل الظهور»، و هی لاتنسجم مع باقی الحدیث، إلّا إذا وضعنا کلمة «رجل» بعد قوله: «یخرج»، فیکون الحدیث هکذا: «أوّل الظهور یخرج رجل من قبل المشرق...»، و هذا الاحتمال قویّ جدّاً».

در این باره به جناب فتلاوی می‌گوییم: اگر اندکی به خُد زحمت می‌دادید، و به کتابهای انساب و رجال و لغت مراجعه می‌کردید، معنای ابو الطهوی را می‌یافتید، و نیازی به توضیح و پانوشت و اصلاح حدیث با افزودن «رجل» و دادن احتمالی که نه تنها قوی نیست بلکه نادرست است، نبود!

----------------------------------------------------------------------------------------

📚ایران- قم- سیّد سلیمان مدنی تنکابنی- ۱۶ مرداد ۱۴۰۴

✍🏻روش ما در نوشتن واژه ‎ها سره‌نویسی و سازگاری نوشتار با گفتار است

✔️کانال آخرالزّمان
@joinchatakheruzzaman