بحران آبی در مصر

از گرفتاریهایی که بر مصر و زیندگانش در آخرالزّمان فرود می‌آیند، بی‌بارانی و خشکسالی در پی بستن رود نیل و خشکیدن آن و نیامدن بارانهاست، و بر کسی پوشیده نمی‌باشد که از بزرگترین چیزهایی که مایۀ بستن نیل و خشکیدن آن در مصر می‌شود، سدّ «النهضه»ای است که دولت اتیوپی آن را بالای نیل آبی که یکی پر آبترین سرشاخه‌های رود نیل می‌باشد، ساخته است، و پدیدآوردنش اکنون سرچشمۀ ناسازگاریهایی ریشه‌دار میان اتیوپی با سودان و مصر شده است.
 
«نیل» رودی است که از رشته‌کوههایی در مرکز آفریقا سرچشمه می‌گیرد و از کشورهایی گوناگون، مانند اوگاندا، اتیوپی و سودان می‌گذرد تا به مصر برسد و در دریای مدیترانه سرازیر شود، و پس از آمازون درازترین رود جهان می‌باشد، و نزدیک ۹۰% از آبهای آبیاری و آشامیدنی مصریان را برآورده می‌کند.(۱)

در کتاب ابو حُذَیْفَه از مُقاتِل روایت شده است که وی گفت: پس از مرگ ضَحّاک، در کتابهای گردآوری‌شده نزدش، در بارۀ گفتار خداوند(عزّ و جلّ):«و هیچ آبادی‎ ای نیست، مگر آن‎که ما پیش از روز قیامت نابودگر یا شکنجه‎ کنندۀ آن می ‎باشیم، شکنجه‎ ای سخت؛ آن در کتاب نوشته شده بود»(۲)، خانده ‎ام:

... ویران‎ شدن مصر از بسته‌شدن نیل است... .(۳)

 

چنین می‎نماید که این روایت از سخنان پیامبر(صلّى ‎الّاه‌ علیه‌ و آله) باشد، اگرچه ضَحّاک ابن مُزاحِم خراسانی تابعی آن را به وی نسبت نداده است.

بدان که مراد از «روز قیامت» در برخی آیات قرآنی و بسیاری از روایات اسلامی، روز قیام قائم(علیه ‎السّلام)، و مقصود از «کتاب» در این‎جا همان لوح محفوظ است.

از حدیث حُذَیْفَه ابن یَمان از پیامبر(صلّی‎ الّاه ‎علیه ‎[وآله] و سلّم) روایت شده است که وی فرمود:

ویرانی در گوشه‌وکناره‌های زمین پدیدار می‌شود(۴) تا آن‌که مصر ویران شود، و مصر از ویرانی آسوده است تا آن‌که بصره ویران شود، و ویرانی بصره از فرورفتن در آب(۵)، و ویرانی مصر از خشکیدن نیل است... .(۶)

از شُرَیْح ابن عُبَیْد و ابو عامِر هَوْزَنِی و ضَمْرَه ابن حَبِیب روایت شده است که گفته اند: رسیده است به ما که رسول خدا(صلّى‌الّاه‌علیه[وآله]وسلّم) فرمود:

... نیل و فرات بسته می‌شوند، به گونه‌ای که در دو کناره‌شان کشاورزی می‌شود.(۷)

مَثْجُور ابن غَیْلان گفته است: من و پدرم با عبدالّاه ابن صامت از مسجد بیرون آمدیم، پس، عبدالّاه گفت:

بی‌گمان، شتابانترین سرزمینها در ویران‌شدن بصره و مصرند. گفتم: چه چیز آن‌دو را ویران می‌کند، در حالی در آن‌دو مردانی برگزیده و داراییهاست؟! گفت: کشتن سرخ و گرسنگی تیره آن‌دو را ویران می‌کنند؛ گویا بصره را می‌بینم که چون شترمرغی بر شکم افتاده است، ولی مصر، پس بی‌گمان، نیلش می‌کاهد، یا گفت: خشک می‌شود؛ پس آن، ویرانیش می‌باشد.(۸)

«کشتن سرخ»، ریختن خون مردمان با جنگها، و «گرسنگی تیره»، گرسنگی‌ای سخت و سراسری است که به بسیاری از مردم می‌رسد.

وَهْب ابن مُنَبِّه گفته است:

جزیره از ویرانی آسوده است تا آن‌که [ارمنستان ویران شود، و ارمنستان از ویرانی آسوده است تا آن‌که](۹) مصر ویران شود، و مصر از ویرانی آسوده است تا آن‌که کوفه ویران شود ... و ویران‌شدن مصر از بسته‌شدن نیل و درگیری سپاهیان در آن‌جاست... .(۱۰)

چنین می‌نماید که این حدیث از سخنان پیامبر(صلّى‌الّاه‌علیه‌وآله) باشد، اگرچه وهب ابن منبّه صنعانی تابعی که نژادش هَراتی است، آن را به وی نسبت نداده است.

«جزیره» بخش شمالی سرزمینهای میان دو رود دِجْلَه و فُرات از جنوب شرقی ترکیه و شمال و شرق سوریه تا درون عراق است.

حَمّاد ابن عثمان از ابو عبدالّاه [صادق](علیه‌السّلام) روایت کرده است که او در بیان نشانه‌های قیام قائم آل محمّد(علیهم‌السّلام) فرمود:

... آشوبی که گرفتاری را به مصریها می‌رساند، و بستن نیل(۱۱)... .(۱۲)

مراد از «آشوبی که گرفتاری را به مصریها می‌رساند»، شورش قیسیان، بربرها و سیاهان آفریقایی با فرماندهی اعرج کندی در لیبی و پیرامونش و یورش آنان بر مصر چند ماهی پیش از قیام امام مهدی(علیه‌السّلام) است.

امیر مؤمنان علی ابن ابی طالب(علیهماالسّلام)، در بیان نشانه‌های ظهور قائم(علیه‌السّلام)، فرمود:

... در آن هنگام، مردمانی سوار بر اسبهای خاکستری و همراه شیپورها، پرچمها و طبلها از مغرب بیرون می‌آیند؛ پس، سرزمینها را می‌گیرند و بندگان خدا را می‌کشند. سپس پسری از زندان بیرون می‌آید که گروههایشان را نابود و نیرومندانشان را در بند می‌کند و ایشان را سوی بَیْتُ‌الْمَقْدِس در هم می‌شکند و یاری‌شده، استوار و شادمانه بازمی‌گردد. پس، به مصر می‌آید، در حالی که بی‌گمان، نیلش کم‌آب، ابرش اندک و درختانش خشک و میوه‌هایش نایاب شده‌اند... .(۱۳)

بنا بر آن‌چه هویداست، مقصود از «پسری از زندان بیرون می‌آید»، شعیب ابن صالح تمیمی است که برجای‌ماندگان از شورشیان آفریقایی را، هنگام آزادسازی قدس شریف، نابود می‌کند، سپس به مصر می‌رود و آن‌جا را می‌گشاید، و خداوند داناتر است. 
 
محیی الدّین ابن عربی با سندهایش از کتاب ابن‏ عصمه گزارش کرده است:

... نیل هفت از دوازده می‌شود تا آن‌که دریاچۀ طبریّه فرو می‌رود، و چشمه‌ها در همۀ سرزمینها خشک می‌شوند، و آبها در در دل زمین فرو می‌روند، و خُراک نابود و سرزمینها رها می‌شوند... .(۱۴)
 

------------------------------------------------
۱. بهره‌گرفته‌شده از: برخی منابع.
۲. قرآن کریم، سورۀ اسراء، آیۀ ۵۸؛ ترجمۀ سیّد سلیمان مدنی تنکابنی.
۳. البدء و التاریخ، الجزء ۴، ص ۴-۱۰۲، ف ۱۳؛ ترجمۀ سیّد سلیمان مدنی تنکابنی.
۴. در نسخۀ چاپی التذکرة پشتوانۀ ما، در نوشتار عربی حدیث، در این‌جا «یبدأ» یافت می‌شود که به «یبدو» اصلاح و ترجمه گردید.
۵. در نسخۀ چاپی التذکرة پشتوانۀ ما، در نوشتار عربی حدیث، در این‌جا «العراق» یافت می‌شود که به «الغرق» اصلاح و ترجمه گردید.
۶. التذکرة، ص ۱۳۴۹، ب خراب الأرض و البلاد قبل الشام، با گزارش از: روضة المشتاق؛ ترجمۀ سیّد سلیمان مدنی تنکابنی.
۷. الفتن، ج ۲، ص ۶۹۹، الجزء ۱۰، ح ۱۹۷۸، چاپ قاهره؛ ترجمۀ سیّد سلیمان مدنی تنکابنی.
۸. السنن الواردة فی الفتن، ص ۲۱۸، الجزء ۴، ب ۸۱، ح ۴۷۱؛ ترجمۀ سیّد سلیمان مدنی تنکابنی.
۹. میان دو چنگک در نسخۀ خطّی یافت نشده است؛ بنگر: الخطط مقریزی. 
۱۰. السنن الواردة فی الفتن، ص ۲۱۱، الجزء ۴، ب ۷۶، ح ۴۵۶؛ ترجمۀ سیّد سلیمان مدنی تنکابنی.
۱. در نسخۀ چاپی الإقبال پشتوانۀ ما، در نوشتار عربی حدیث، در این‌جا «السبیل» یافت می‌شود که سازگار با آن‌چه در برخی نسخه‌های خطّی این کتاب آمده است، به «النیل» اصلاح و ترجمه گردید.
۱۲. الإقبال، ج ۱، ص ۸-۳۶۶، ب ۲۵، ف ۱؛ ترجمۀ سیّد سلیمان مدنی تنکابنی.
۱۳. إلزام ‏الناصب، ج ۲، ص ۱۹۷، خطبة البیان ۳، با گزارش از: الدرّ المنتظم فی السرّ الأعظم؛ ترجمۀ یکی از دانشمندان معاصر.

۱۴. محاضرة ‏الأبرار، ج ۱، ص ۲-۳۴۱؛ ترجمۀ سیّد سلیمان مدنی تنکابنی.

📚گزیده‌هایی از کتاب: جهان در آستانۀ ظهور؛ پژوهش و نوشتۀ سیّد سلیمان مدنی تَنْکابُنِی

✍🏻روش ما در نوشتن واژه‎ ها،‌ بر پایۀ درست‌نویسی و سازگاری نوشتار با گفتار و برخی نکته ‎های دیگر است.

✔️کانال آخرالزّمان
@joinchatakheruzzaman